Moestuin evaluatie 2021

Zo aan het eind van het jaar kijk ik graag even terug. Wat ging er goed en wat kan er beter? Het is altijd leerzaam om je moestuinjaar te evalueren. Zo voorkom je dat je in het nieuwe moestuinjaar dezelfde fouten maakt en geen dertig kroppen sla tegelijk hebt of zoals ik twee jaar op rij de komkommers verwisselde met augurken. En weet je wat zo leuk is? Jullie mogen meegenieten van mijn blunders en successen.

Het weer van 2021

Natuurlijk was het zomerweer dit jaar hét gesprek van de dag in de moestuin. Man man man wat werd er geklaagd door de tuinders. Heel eerlijk, ik deed dapper mee maar ben er iets minder mee bezig dan, laten we zeggen, de echte fanatiekelingen die een heel jaar rond van de tuin willen eten. Natuurlijk vind ik het ook fijn om veel oogst te hebben maar ik vind het groeiproces en tuinplezier belangrijker. En, ook handig, als er iets mislukt of ziek wordt heb ik altijd een plan B klaar staan (reserve plantjes) waardoor een plantje dat opgevreten wordt snel kan worden vervangen.

Slakken

Over opvreten gesproken, we hadden dit jaar weinig last van slakken. Sinds een jaar staat er een kleine teil met water in de tuin waar vogels en andere liefhebbers uit kunnen drinken. Ook voer ik de vogels in de winter met zaden en granen en laat ik hier en daar zaaddozen staan zodat insecten erin kunnen schuilen en vogels de zaadjes eruit kunnen pikken. Zou dat geholpen hebben?

De successen van 2021

Tomaten

Ondanks de matige zomer deden de tomatenplanten het goed in de kas. Ik moest een paar planten rooien vanwege de Phythophthora maar bijna alle planten groeiden goed en gaven ook een goede oogst. Ik koos ervoor om bijna alle nieuwe midden en late rassen in de kas te zetten.

Er waren nieuwe favorieten. Indige Rose en Cascade Village Blue. Je zou het een tweeling kunnen noemen, de smaak en het uiterlijk exact hetzelfde. Verder veel mooierds als Amethyst Jewel, Cherokee Rose en Alice Dream, die ook nog eens productief was. Bull’s Heart Orange, waarvan de steel brak maar die dankzij mijn spalktechniek nog vruchten produceerde. Green Zebra, een kleine groene tomaat en ook Bing Cherry en Blue Pitts, waarvan iedereen zegt dat ze niet lekker zijn, ik vond ze heerlijk!

Phythophthora

Alle buitentomaten werden getroffen door de tomatenziekte Phythophthora en dat was jammer. Maaarrrrr…. ik heb dit jaar nog nooit zoveel geleerd over deze schimmelziekte en deed daarmee zoveel ervaring op dat ik bijna dankbaar ben voor deze slechte zomer.

Ik kan de ziekte herkennen, weet hoe het verloop ongeveer is en leerde de kas te luchten zonder dat alle planten werden aangetast (bij zuidwesten wind ramen aan de zuid- west kant dicht of op een heel klein kiertje omdat de wind dan over het volkstuinencomplex waait). Ik leerde ook dat planten in de kas veel minder snel werden aangetast, en heb zelfs planten gehad waarbij de stam een klein vlekje had maar waarvan de tomaten toch rijpten zonder ziek te worden. Het was in vele opzichten een leerzaam jaar.

In de kas gebruikte ik lavameel. Dit spuit je over de bladeren met een poederverstuiver. Na het verwijderen van het blad werden ook de snoeiwonden hiermee ingesmeerd. Zo’n verstuiver is best duur (rond de 40 euro) maar ik denk wel dat het geholpen heeft om de planten sterker te maken waardoor ze de schimmels de baas konden blijven. Lavameel bevat belangrijke mineralen die de weerstand van planten verhogen. Natuurlijk heeft ook blad verwijderen, dagelijks controleren en de kas luchten geholpen bij het onderdrukken van de schimmels.

Dahlia’s in de moestuin

Vorig jaar liet ik een paar Dahliaknollen in de grond zitten. Helaas hebben we een deel nooit meer teruggevonden, waarschijnlijk zijn ze opgegeten. Er is ook een appeltaartboom gesneuveld in dezelfde hoek. Toen we dat boompje uit de grond haalden bleek het amper wortels te hebben. Deze waren allemaal opgevreten door… iets. De Dahlia’s zijn dus niet bevroren en weggerot maar opgegeten want op een andere plek stonden ook nog Dahlia’s in de grond en deze hebben de (strenge!) vorst wel overleefd en bloeiden prachtig dit jaar.

Ik kreeg ook nieuwe Dahlia’s van FamFlowerFarm, maar ik moet eerlijk zeggen dat deze het niet allemaal goed gedaan hebben. Een deel van de knollen kwam niet op, ik vraag me af of ik ze niet goed geplant heb of dat de grond te hard was. Daarom ga ik voor de zekerheid volgend jaar de grond eerst wat losser maken voordat de knollen de grond in gaan.

Regentonnen tijdens vorst

Voor iedereen die ook denkt dat zijn (kunststof)regenton of IBC container kapot vriest bij strenge vorst… ik heb dit nog nooit gezien. Februari was niet alleen een interessante maand voor de Dahlia’s maar ook voor de regentonnen. Andere jaren liet ik er heel veel water uitlopen uit angst dat ze kapot zouden vriezen. Dit jaar deed ik het anders en ze hebben de strenge winter goed doorstaan.

Ik laat uit de IBC (1000 liter vat) ongeveer 100 liter weglopen, of haal de regenpijp weg als er 900 liter in zit (scheelt veel gedoe later) en dat werkt prima. Ook bij de regentonnen zorg ik ervoor dat ze niet helemaal vol zitten en zo kunnen ze de winter in.

Oh ja, mijn IBC staat onder een afdak dat grotendeels dicht is, alleen aan de bovenkant is een ruimte open van 20 centimeter. Dit sluit ik af met noppenfolie, maar dat is meer voor mijn gemoedsrust. Vorig jaar met interesse naar de IBC van mijn tuinbuurman gekeken. Tot de rand toe gevuld en geen bescherming, wel ligt zijn tuin achter een dijkje aan de oostkant en mijn tuin niet. Ik adviseerde hem er 100 liter uit te laten lopen, weet niet meer of hij dat gedaan heeft maar de IBC heeft of met 900 of met 1000 liter de strenge vorst (rond -14 ’s nachts) doorstaan. Dat zijn interessante experimenten.

Bloemen in de moestuin

Ik had dit jaar meer bloemen dan voorgaande jaren. Ik droomde van een prachtige bloemenborder maar dat is een beetje mislukt doordat op dezelfde plek ook doorgeschoten veldsla en snijbiet stonden waar ik de zaden van wilde hebben. Ondanks dat had ik dit jaar zoveel meer variëteiten waardoor de tuin meer kleur had. Juffertje-in-het-groen, Ridderspoor, Papaver, Lathyrus, 3 soorten Zinnia’s, Cosmea, Kaardebol, Echineacea en Duifkruid maakten van mijn tuin een bloemenfeestje.

De meeste bloemen werden voorgezaaid maar een deel werd gezaaid in de volle grond. Dat laatste was geen goed idee, deze zaden kwamen niet op of de bloemen groeiden heel traag. Volgend jaar toch maar alles voorzaaien.

De blunders van 2021

Eigenlijk zijn het geen blunders maar aandachtspuntjes. Het is de bedoeling te leren van je fouten en in het nieuwe moestuinjaar kan je alles weer anders doen. Nieuwe kansen!

Tomaten

De tomaten stonden bij de successen maar er zijn ook leermomenten. Doordat alle midden en late rassen in de kas stonden, moesten alle vroege tomaten buiten in de volle grond. In een mooie zomer is dat natuurlijk ook de beste keuze, maar daar maakte ik een inschattingsfoutje.

Het werd geen mooie zomer en in de volkstuin moesten alle buitentomaten gerooid worden. Daardoor had ik van al die vroege rassen geen zaden… en dat is jammer omdat ik later zaden wilde verkopen. Dát ga ik volgend jaar anders doen, er gaan een aantal vroege rassen in de kas.

De tomaten hadden dit jaar een minder exclusieve smaak, dat zou ik geen blunder willen noemen maar is meer een vaststelling. Doordat er minder zonuren waren in augustus en september werden er minder suikers omgezet in de tomaat en dat heeft gevolgen voor de smaak.

Zoete aardappel

Ik schreef vorige keer al over de zoete aardappelkweek van dit jaar. De knollen bleven klein. Natuurlijk geef ik de slechte zomer hiervan de schuld. Volgend jaar volgt een nieuwe poging. Ik denk ook dat ik de planten sneller had moeten verpotten, dan krijgen de wortels meer ruimte om te groeien.

Litchi tomaat

Ik schreef eerder over de Litchi tomaat of het monster zoals ik hem noem, een tomaat met stekels. De plant staat nu as we speak nog steeds in de tuin, vergeten te verwijderen. Hij heeft nauwelijks vruchten gegeven, groeide langzaam en de koude zomer heeft hem geen goed gedaan. Misschien komt hij volgend jaar terug maar dan moet ik eerder zaaien.

Aardappels en Phythophtohora

Ook de aardappels ontkwamen niet aan de schimmelziekte, dat ontdekte ik op een moment dat ik snel even naar de tuin moest om iets te halen… en acuut alle planten moest rooien. Doordat er in drie vakken aardappels stonden en in één groot vak tomaten, heb ik volgend jaar een probleem met de vruchtwisseling.

In alle vakken hebben de afgelopen vier jaar een keer aardappels of tomaten gestaan, daarom moet ik nu gaan kiezen of ik een vast bed (frambozen?) ga opofferen voor buitentomaten of aardappels, of deze teelt volgend jaar ga overslaan. Lastig, want we eten altijd van juli tot december aardappels van eigen teelt met verschillende delicatesse aardappels. Moeilijke keuze.

Herfstframbozen

De frambozen hebben ieder jaar veel last van schimmels en wormpjes. We oogsten ze zo snel mogelijk om de schade te beperken. Nu vertelde een tuinbuurman dat hij planten heeft die resistenter zijn. Ik ga me komende weken hierin verdiepen en hou de mogelijkheid open dat ik alle planten ga rooien en op een andere plek een nieuw frambozenbed maak. Het huidige bed zou dan vrij kunnen komen voor aardappels of tomaten.

Een andere optie is om het bed nog een jaar te behouden zodat de nieuwe frambozen nog kunnen groeien en een goede oogst gegarandeerd is. Het blijft een lastig vraagstuk want in een mooie zomer zijn er ook minder schimmels.

Plannen voor 2022

Natuurlijk waren er nog veel meer successen en blunders maar dan zou deze blog wel erg lang worden. We gaan vooruitkijken naar 2022, plannen maken, zaden bestellen en een zaaiagenda maken. Zin in!