We eten inmiddels dagelijks uit de moestuin en het aanbod is zo groot dat we geen groenten meer hoeven te kopen. We oogsten bieten, courgettes, boontjes, broccoli, aardappels, augurken, sla, uien, de laatste jostabessen en rode bessen.
We oogsten ook heel veel komkommers. Dat kwam zo. In maart, toen de komkommers gezaaid werden en de prijzen voor groenten omhoog gingen, lagen de komkommers voor 95 cent in de winkel. Dat is vrij duur voor een komkommer en heeft me doen besluiten om extra veel te zaaien en uit te planten. Daar plukken we nu de vruchten van, dat wil zeggen, soms drie komkommers PER DAG! Veel komkommers worden ingevroren voor stoofpotjes aankomende winter en daarmee verschuift de drukte in de tuin langzaam naar de keuken.
Groenten invriezen
Groenten voor stoofpotjes kunnen prima bewaard worden in de vriezer. Even schoonmaken, in stukjes snijden en per portie rauw in een zakje of bakje invriezen. Dit kan bijvoorbeeld met komkommer, paprika, tomaat en courgette. Tijdens het koken gaat de groente bevroren in de pan of je haalt het iets van tevoren uit de vriezer zodat het minder tijd en energie kost om te verwarmen (bespaart gas). Omdat de ruimte in de vriezer beperkt is haalde ik een deel van het fruit dat er nog in lag (van vorig jaar) uit de vriezer om jam zonder suiker van te maken.
Jam zonder suiker
Van ingevroren pruimen, rode bessen, jostabessen, rabarber en aardbeien maakte ik acht potjes jam zonder suiker. Jam is niet de juiste benaming, fruitcompote is misschien beter. Het fruit kookte ongeveer vijf minuten waarna het zonder toevoegingen in de schoongemaakte jampotten ging. Jam zonder toevoegingen als suiker of geleisuiker is uiteraard niet zoet maar ook niet gegeleerd waardoor de jam niet is opstijft. Door brandschone potten te gebruiken en de potten vacuüm te laten trekken kan je ze wel heel lang bewaren, tenminste een jaar, maar dan zijn ze hier allang op. Ik gebruik de compote door de yoghurt dus dan is het niet erg dat het een beetje dunner is.
Potten vacuüm laten trekken
Potten vacuüm laten trekken doe je door de potten te vullen met een hete vloeistof of vloeibare massa. Na het vullen van de potten doe je direct het deksel erop en keer je de potten om. Dit kan vijf minuten, daarna draai je ze terug en zullen ze vacuüm trekken, dit hoor je door een “plop” van het deksel. Wees niet ongerust als je dit niet gelijk hoort, het kan ook een paar uur duren. Een andere manier is de potten omgekeerd laten staan zodat ze vacuüm trekken. Beide manieren zijn effectief.
Hoe controleer je vacuüm trekken?
Voordat je de potten opruimt controleer je of ze vacuüm zijn. Dit voel je aan het deksel. Als je deze nog in kan drukken waardoor het deksel “plopt” dan zijn ze niet vacuüm. Je kan dan twee dingen doen. Je zet de potten in de koelkast en eet ze als eerste op, of je doet een nieuwe poging. Inhoud van de potten opnieuw verwarmen tot 100 graden, even door laten koken en opnieuw in de potten doen. Dit kost iets meer tijd maar je kan ze wel langer bewaren.
Augurken inmaken
Ook de augurken doen het heel goed dit jaar. Augurken kan je rauw eten maar ik vind het leuker om ze in te maken voor de winter. We eten ze ook graag in een salade van rode biet en augurk, een heerlijke combinatie.
Augurken inmaken is niet moeilijk. Andere jaren gebruikte ik suiker, dille en pepertjes om in te maken, dit jaar doen we het zonder suiker en experimenteer ik met het gebruik van stevia en andere kruiden. Ook schijnt het gebruik van druivenblad onderin het potje ervoor te zorgen dat de augurken lekker knapperig blijven dus dat wil ik ook proberen.
Werkwijze:
- Leg de schone augurken (wel of niet gesneden) in een pan met een zoutoplossing (100 gram zout op 1 liter water). Laat dit 24 uur staan en spoel daarna de groenten goed uit. Als er eventueel extra groente in het potje gaat zoals een uitje, dan kan dit ook bij de zoutoplossing. Zo wordt vocht onttrokken aan de groente.
- Maak de jampotten goed schoon in de oven en kook de deksels uit met soda. Alleen in steriele potten kan je de augurken lang bewaren.
- Maak de kruiden schoon. Kies bijvoorbeeld voor rozemarijn, laurier, tijm, oregano, dragon, dille of salie.
- Vul de potjes met de augurken, druivenblad, kruiden en eventuele extra groenten, peperkorrels of wat je ook maar lekker vindt bij augurken. Tik de pot een paar keer op het aanrecht zodat er meer in kan.
- Breng twee delen azijn en één deel water (schat de benodigde totale hoeveelheid aan de hand van de grootte van de potten!) aan de kook en giet het in de potjes. Draai direct het deksel erop en zet het potje vijf minuten op zijn kop. Daarna draai je het potje terug en trek het uiteindelijk vacuüm.
Tip: als je te weinig augurkenoogst hebt om in te maken kan je ze makkelijk opsparen, ze blijven ongeveer een week goed in de koelkast.
Pruimen uitdunnen
Pruimen uitdunnen is meestal niet nodig, tijdens de vruchtrui in juni laat de boom uit zichzelf overtollig en slecht fruit vallen. Maar dat gebeurt niet altijd en dit jaar hing de boom zo vol dat takken dreigden te bezwijken en de boom scheef hing. Daarom dunde ik alsnog de vruchten uit.
De regel is dat er een hand tussen twee vruchten moet kunnen of zes tot acht centimeter. Ik vind het lastig, goed fruit verwijderen… dus ik hield me maar een beetje aan deze adviezen. Waarom zouden pruimen niet gezellig saampjes aan een tak mogen hangen, lekker knus tegen elkaar? Uiteindelijk haalde ik een halve emmer pruimen uit de boom.
Neusrot bij tomaten
(Kas)Tomaten houden niet van een onregelmatige watergift, daarom ben ik heel consequent met water geven. Ik geef altijd drie gieters tegelijk waarvan twee gieters met een meststof en één gieter met gewoon water. Helaas heb ik niet goed opgelet en waarschijnlijk toch een gieter meer gegeven, of de dagen die er normaal tussen zitten (om de vier of vijf dagen) waren korter op elkaar. Andere jaren schreef ik dat op, maar dit jaar schiet dat er bij in, want druk, druk, druk. Dat onthoud ik wel, denk ik dan…
Doordat de tomaten één keer teveel water hebben gehad kregen een paar tomaten last van neusrot. De tomaat ziet er aan de bovenkant prachtig uit, maar aan de onderkant vertoont de tomaat bruine plekken en worden ze zacht. Ik haal ze dan van de struik en gooi ze weg. Een enkele keer is de bovenkant nog wel te eten.
Neusrot voorkom je door de planten regelmatig dezelfde hoeveelheid water te geven. Dit bouw je gedurende het seizoen af. Meestal stop ik met water geven als de tomaten beginnen te rijpen. Vorig jaar gaf ik de kas twee maanden lang geen water, ook niet tijdens de hittegolf. Bijzonder hé.
Ik merk wel duidelijk verschil tussen de kas in de moestuin en de kas in de achtertuin. In de achtertuin moet ik vaker water geven omdat de coniferen naast de kas veel water onttrekken aan de bodem. De planten hangen daardoor sneller slap, het is daar dus moeilijker een balans te vinden tussen (voldoende) water en meststoffen geven.
Wil je meer lezen over het verzorgen van tomaten? Ik schreef er eerder een serie over: Tomaten verzorgen deel 3.
Hitteplan: moestuin tijdens warmte
Op warme dagen kan het geen kwaad om de tuin wat extra aandacht te geven. Tijdens extreme hitte zoals we die op dit moment meemaken dek ik de kassen af met oude lakens of een klamboe. Ramen en deuren blijven dag en nacht open en tikken tegen de tomatenstokken doe ik ’s morgens en ’s avonds laat. Het stuifmeel zal klonteren dus waarschijnlijk worden de tomaten in deze dagen niet bestoven.
Water geven doe ik zo weinig mogelijk, omdat het water op de volkstuin heel schaars is maar ook omdat veel planten zichzelf wel kunnen redden en zoals de voorspelling er nu uit ziet komt er woensdag regen.
Een paar watergeeftips: Geef vooral ’s morgens water als de planten ’s morgens nog slap hangen, soms herstellen ze gedurende de nacht. Dek kassen en platte bakken af zodat het er minder warm (zie bovenste foto) wordt, zet potten in de schaduw en geef alleen water op de grond en niet op de blaadjes. Zo voorkom je waterverlies en bladverbranding, waterdruppels kunnen als een vergrootglas werken. Geef liever 1x veel water dan elke keer een beetje en geef vooral de jonge plantjes water.
De moestuin in juli
Al jaren schrijf ik moestuin updates per maand. Het is altijd leuk om die eens terug te lezen, want hoewel je iedere maand juli zo ongeveer hetzelfde doet doe je dingen naar verloop van tijd toch weer anders. Voortschrijdend inzicht noemen ze dat.
Of, als je meer wilt lezen over wat je in deze maand nog kan doen in de moestuin, dan kan je hier meer over lezen in mijn moestuintips per maand die altijd in de side bar staan aan de linkerkant van deze pagina, of via deze link moestuintips juli of in mijn blog van vorige maand waarin ik uitgebreid vertelde wat je allemaal nog kan zaaien in juli.
Moestuin verzorgen tijdens de vakantie
Ga je nog op vakantie? Zorg ervoor dat de moestuin goed verzorgd achter blijft. Wied het onkruid nog een keer, zorg voor een tuinoppas en oogst de groente die al (bijna) klaar is en neem ze mee op vakantie, maak ze in of geef ze weg. De planten kunnen dan tijdens jouw afwezigheid nieuwe vruchten aanmaken. Meer tips voor de moestuin tijdens de vakantie kan je lezen in moestuin verzorgen tijdens de vakantie.
Fijne vakantie!
MOESTUIN HIPPIE 