Een week voor de kerst stekte ik rozemarijn. Ik had behoefte aan grond onder mijn nagels, de geur van potgrond en de vreugde van groei. Stekken kan je het beste doen in het voorjaar of in augustus, maar ik kan je verzekeren dat het geluksgevoel vele malen groter is als je het in de winter doet. Als het lukt, want stekken in december is wel een uitdaging. Ik calculeerde een verlies in van 50% en kweekte dus meer plantjes dan nodig.
Houtige stekken
Rozemarijn, tijm, salie en lavendel zijn voorbeelden van planten die je kan vermeerderen door het nemen van houtige stekken. Gebruik bij voorkeur het tussenstuk van een takje, het gedeelte dat net begint te verhouten. Dus niet het dunne, zachte gedeelte en ook niet de harde houtige stukken.
Werkwijze houtige stekken
Verwijder het blad aan de onderkant van de stek en haal een klein beetje van de bast weg door licht te schrapen met een mesje. Door onderaan een hieltje af te snijden creëer je een groter wondbed voor nieuwe worteltjes. Dit doe je door het steeltje een beetje in te snijden en daarna af te scheuren.
Je kan eventueel stekpoeder gebruiken om wortelgroei te versnellen. Steek dan het stekje in de poeder, tik overtollige poeder af en plant het in een potje met vochtige potgrond gemengd met schelpenzand. Druk de grond goed aan zodat het stekje goed contact maakt met de grond.
Per potje plant je drie of vier stekjes, er gaan er meestal wel één of twee dood. Dek het stekje eventueel af met een plastic kapje. Hou de stekken goed in de gaten, ze hebben warmte en water nodig om te groeien.
Stekken op water
Tijm vormt ook worteltjes in het water. Verwijder de blaadjes onderaan de stek en hang ze niet te diep in het water. Verschoon dagelijks het water en wacht rustig af, na een paar weken zullen de worteltjes verschijnen en kan je de stekjes planten in potgrond. Je kan dit het beste in het voorjaar doen als de groei al in de takjes zit. Mijn tijm kreeg in december geen worteltjes en de rozemarijn vormde wat wortels in het water maar de eerste wortelgroei zag ik pas na een maand.
Bladstekken
Om vetplanten als Aloë Vera te stekken maak je gebruik van bladstekken. Knip een blad af en laat deze een halve dag drogen. Steek het blad daarna in de grond. Zorg er voor dat het niet te diep in de grond zit om te voorkomen dat het stekje gaat rotten. Geef niet teveel water, één keer per week is genoeg. Zet het plantje op een zonnige plek en bescherm het met een plastic kapje of zet er een glazen vaas overheen zodat de grond lekker kan opwarmen.
Woekerende planten
Sterk woekerende planten als munt kan je vermeerderen met een wortelstek. Graaf een wortel op met een nieuw groeipuntje aan, herplant dit in een potje met stekgrond en bedek de stek dun met aarde. Al na een week zal het plantje gaan groeien. Vind je dit te veel werk? Munt zaait zichzelf uit door middel van wortelstekken, dus als je lang genoeg wacht komt er vanzelf een nieuw plantje boven de grond. Steek deze uit en plant hem in een potje. Zo heb je gratis nieuwe plantjes, ook leuk om cadeau te geven. Munt kan je overigens beter in een pot houden vanwege zijn woekerende eigenschappen.
Kruiden delen
Als kruiden in een pot groeien hebben ze uiteindelijk geen plaats meer om te groeien. De pot zit dan vol met wortels. Dat is het juiste moment om de planten te verjongen door ze te delen. Dit kan door ze te scheuren. Let op dat ieder nieuw plantje een groeipunt en voldoende wortels heeft om verder te groeien. Dit groeipunt is het groene gedeelte boven de grond. Kruiden die je makkelijk kan delen zijn bijvoorbeeld bieslook, rozemarijn, tijm, oregano, dragon, salie, citroenmelisse en munt. Delen kan je het beste doen in het voorjaar en kan ook met planten die in de volle grond staan.
Tips
Een stekje is een kopie van de moederplant. Kies dus altijd het mooiste stekje om weer een nieuwe plant te maken. Planten die ziek zijn kan je beter niet stekken of delen.
Zet het stekje niet in de volle zon, het moet hard werken om nieuwe worteltjes te maken en door veel zon verdampt er veel vocht, wat energie kost.
De overgang van waterstek naar de aarde kan het stekje uit balans halen dus blijf goed water geven om het proces te bevorderen. Na een weekje zal het plantje zich langzaam gaan herstellen en voedsel gaan opnemen. Na een paar weken zal je zien dat het plantje gaat groeien.
Na een paar weken kan je controleren of het stekje worteltjes heeft gevormd door er zachtjes aan te trekken. Zit het vast? Voilà, een nieuw plantje is geboren. Zit het nog niet vast? Druk de grond nog wat extra aan en geef water. Sommige planten hebben gewoon wat meer tijd nodig.