Tuinieren met een beperking

Tijdens het moestuinieren wordt vaak gevraagd of ik zittend werk heb….. en dan bedoelen ze niet mijn job bij mijn werkgever…. want inderdaad, vaak zít ik te tuinieren.

In de zomer van 2010 brak ik tijdens de vakantie min of meer spontaan een stuk bot in mijn knie. Na een aantal onderzoeken bleek dat ik de zeldzame botziekte OCD had. Ik kon nog geen 500 meter lopen en was voor langere afstanden gebonden aan een rolstoel.

Er volgde uiteindelijk een knieoperatie en een lange revalidatie. Om een lang verhaal kort te maken, die knie is niet meer geworden wat het was. Ik mocht niet meer sporten en tillen en mijn statische belasting was slecht. Mijn werk als verzorgende kon in niet meer goed uitvoeren en ik kreeg binnen hetzelfde bedrijf een kantoorbaan. Waar ik overigens nog steeds heel blij mee ben.

Ineens kreeg ik een zittend leven en dat beviel me helemaal niet. Natuurlijk was ik blij dat ik weer kon lopen maar ik de hele dag zitten was niets voor mij. Omdat ik ook niet meer kon sporten ging ik tuinieren. Moestuinieren.

In het begin werd dat door iedereen afgeraden. Want, veel te zwaar, te veel werk, mogelijke teleurstellingen, nou ja, ik heb alles wel gehoord. Toch heb ik doorgezet en ik gaf mezelf een jaar de tijd. Als het niet zou lukken dan zou ik er na dat jaar mee stoppen. Vooral in het begin was het zoeken naar mogelijkheden en oplossingen.

Naar aanleiding van mijn blog 10 things about me  kreeg ik vragen van mensen die in een soortgelijke situatie zaten en behoefte hadden aan adviezen voor tuinieren met een  beperking. Ze gaven aan dat ze hier nooit iets over lazen in tuinbladen. Daarom ben ik me gaan verdiepen in dit onderwerp en er is inderdaad weinig over te vinden. Daarom deel ik graag mijn ervaringen met jullie. Ik wil wel benadrukken dat het vooral tips zijn voor lichte beperkingen maar wellicht heeft iemand er iets aan.

Tips voor tuinieren met een beperking

Begin klein

Kies niet gelijk voor een grote tuin maar begin klein. Wil je graag een moestuin, begin dan met de vierkante meter moestuin.  Uitbreiden kan altijd nog. Als een tuin niet haalbaar is, kies dan voor tuinieren in potten. Het lijkt misschien een surrogaat maar geloof me, als je van tuinieren houdt en dit alleen bij je mogelijkheden past kan je er toch heel veel plezier van hebben.

Aanpassingen in de tuin

Verbreed de tuinpaden naar 1.20 m zodat ze toegankelijk zijn, ideaal voor een rolstoel of  rollator. Verhoog de randen van het pad zodat de rolstoel niet naast het pad terecht kan komen. Maak leuningen in de tuin bij evenwichtsstoornissen of  mobiliteitsproblemen. Dit geeft net wat meer steun tijdens het lopen.

Ondersteuning van anderen

Zoek een maatje of vrijwilliger die je kan helpen bij die dingen die je zelf niet kan. Misschien is er wel iemand in je omgeving die ook graag tuiniert en het niet alleen kan. Of iemand die net met pensioen is en graag wat om handen heeft. Vraag om hulp voor datgene wat je zelf niet meer kan.

Zoek een hovenier voor de zware klussen. Denk bijvoorbeeld aan het snoeien van de heg of klussen die op een trap gedaan moeten worden. Vooral als je minder stabiel bent is het fijn dat je dit niet zelf hoeft te doen.

Slim tuinieren

Tuinieren kan ook op een krukje of kistje. Je hoeft niet op je knieën te zitten als dat niet meer lukt, er zijn ook andere manieren. Zelf heb ik krukjes in verschillende hoogten, ooit eens bij de kringloop gekocht. Bijvoorbeeld opstapjes voor kinderen zijn heel handig in de tuin om op te zitten. Maak de paden zo breed dat het krukje daar ook kan staan zonder dat het op de planten staat.

Zelf tuinier ik ook graag zittend op de grond. Hierbij zijn knielkussentjes heel fijn om op te zitten, vooral als de grond nat is. Het werk duurt dan wel wat langer maar is wel minder belastend. Als opstaan lastig is kan je beter kiezen voor een krukje.

Kies gereedschap dat bij je past, hou hier rekening mee bij de aanschaf. Een schoffel met een lange steel is handig als je rechtop tuiniert, maar niet als je zittend tuiniert. Kies dan voor een schepje of een korte schoffel.

Zorg er voor dat de grond bedekt blijft, dit houdt onkruid tegen en voorkomt veel werk. De grond kan bedekt worden met mulchlagen of door de tuin vol met planten te zetten.

Omgaan met je beperking

Je tuinhobby uit blijven oefenen lukt alleen als je rekening houdt met je beperkingen. Eigenlijk zoals je dit bij alles doet in het dagelijks leven. Verdeel je energie en werk niet te lang achter elkaar. Wissel verschillende klussen af. Niemand kan in één dag een tuin omspitten, maar elke dag tien minuten is misschien wel te doen. Of nog beter, spit niet! Kies voor mulchen in plaats van spitten. Ik heb al jaren een moestuin maar spit nooit. Een woelvork is ook erg handig in gebruik, hierdoor kan je met een rechte rug toch de grond wat losser maken.

Verhoogde bakken

Voor rolstoelgebruikers kan tuinieren in verhoogde bakken een oplossing zijn. Kies verhoogde bakken die niet breder zijn dan 60 cm zodat je de achterste bakken ook kan verzorgen. Let de bij materiaalkeuze van je verhoogde bak op voor en nadelen. Steen is duurzamer dan hout maar kan op warme dagen zo heet worden dat planten verbranden. Verhoogde bakken hebben ook meer water nodig dan vollegrondteelt, investeer eventueel in een druppelsysteem.

Hopelijk helpt deze blog een beetje bij je keuze om te (blijven) tuinieren. Mocht je nog vragen hebben of aanvullingen, zet ze dan bij de opmerkingen onder dit blog, zo helpen we elkaar.